آشنایی با PLC (پی‌ال‌سی) و کاربردهای آن در اتوماسیون صنعتی

مقدمه

PLC یا Programmable Logic Controller (کنترل‌کنندهٔ منطقی برنامه‌پذیر) مغز بسیاری از سیستم‌های اتوماسیون صنعتی است. از خطوط بسته‌بندی و مونتاژ تا سیستم‌های مدیریت انرژی و اتوماسیون ساختمان — پی‌ال‌سی با قابلیت اطمینان بالا و برنامه‌پذیری گسترده، کنترل دقیق ورودی‌ها و خروجی‌ها را فراهم می‌کند. در این مقاله به‌صورت گام‌به‌گام ساختار، زبان‌های برنامه‌نویسی، پروتکل‌ها و نکات انتخاب PLC مناسب توضیح داده شده است.

  1. ساختار و اجزای اصلی PLC

اجزای اصلی اشنایدر الکتریک یک PLC شامل منبع تغذیه (Power Supply)، CPU (واحد پردازشی)، ماژول‌های ورودی/خروجی (I/O)، ماژول‌های ارتباطی و حافظهٔ برنامه می‌باشند. ورودی‌ها می‌توانند دیجیتال (سنسورها، سوئیچ‌ها) یا آنالوگ (سنسور جریان، سنسور دما) باشند؛ خروجی‌ها نیز رله‌ای، ترانزیستوری یا آنالوگ برای کنترل محرک‌ها هستند.

  1. انواع PLCها

الف) PLCهای کوچک (Compact)

یکپارچه، مناسب برای کاربردهای کوچک با I/O محدود.

ب) PLCهای میان‌رده (Modular)

قابلیت افزودن ماژول‌های مختلف برای I/O، ارتباطات و کنترل‌های تخصصی؛ مناسب خطوط تولید متوسط.

ج) PLCهای پرقدرت (Industrial / High-end)

برای سیستم‌های توزیع‌شده، TIA Portalها، کنترل‌های ایستگاه‌های بزرگ و پردازش سریع.

  1. زبان‌های برنامه‌نویسی PLC

استاندارد IEC 61131-3 زبان‌های زیر را تعریف می‌کند:

Ladder Diagram (LD): محبوب و نزدیک به منطق رله‌ای سنتی. Function Block Diagram (FBD): مناسب برای منطق بلوکی و پردازش‌های کنترل فرآیند. Structured Text (ST): زبان سطح بالاتر شبیه به Pascal/C برای الگوریتم‌های پیچیده. Instruction List (IL) و Sequential Function Chart (SFC): برای برخی کاربردهای تخصصی.

  1. پروتکل‌ها و ارتباطات صنعتی

PLCها معمولاً از پروتکل‌های متنوعی برای ارتباط بین دستگاه‌ها استفاده می‌کنند: Modbus RTU/TCP, Profibus, Profinet, EtherNet/IP, CANopen و ... . انتخاب پروتکل مبین نیرو نمایندگی اینورتر تکو بر اساس سازگاری با HMI، SCADA و سایر کنترل‌کننده‌ها انجام می‌شود.

  1. نکات انتخاب PLC مناسب

تعداد و نوع I/O: دیجیتال/آنالوگ، سرعت نمونه‌برداری و نوع سیگنال (4-20mA, 0-10V). پورت‌ها و پروتکل‌های ارتباطی: نیاز به Ethernet، Profibus یا Modbus؟ قابلیت‌های پردازشی: تعداد وظایف همزمان، زمان اسکن (scan time) و حافظه. محیط کاری: دما، رطوبت، نویز الکترومغناطیسی و استانداردهای حفاظتی (IP rating). پشتیبانی نرم‌افزاری: قابلیت برنامه‌نویسی آسان، ابزارهای شبیه‌سازی و دیباگ.

  1. یکپارچه‌سازی PLC با سیستم‌های دیگر

برای اتصال PLC به HMI، SCADA یا MES لازم است نقشهٔ ارتباطی و نقاط I/O تعریف شده و پروتکل مناسب انتخاب شود. استفاده از ماژول‌های I/O از راه دور و رابط‌های OPC-UA می‌تواند مقیاس‌پذیری سیستم را بیشتر کند.

  1. مثال‌های کاربردی و موردکاوی

الف) خط بسته‌بندی: PLC زمان‌بندی تغذیه، کنترل موتورهای سرو، سنکرون‌سازی سنسورها و ثبت آمار تولید را انجام می‌دهد. ب) سیستم مدیریت پمپ‌ها: PLC با الگوریتم کنترل PID سرعت پمپ‌ها را مطابق فشار/دِبی تنظیم می‌کند و با SCADA فاصله استاندارد از دکل برق فشار قوی mobinniroo.com به اپراتور گزارش می‌دهد.

  1. عیب‌یابی و نگهداری PLC

از روش‌های معمول می‌توان به مانیتور کردن وضعیت CPU، بررسی لاگ خطاها، تست ورودی/خروجی‌ها و به‌روز بودن فِرم‌ور اشاره کرد. بکاپ‌گیری منظم از برنامهٔ PLC و مستندسازی تغییرات، از بروز خطاهای انسانی جلوگیری می‌کند.

  1. برندها و انتخاب در بازار ایران

برندهای معتبر شامل Siemens, Schneider, Allen-Bradley (Rockwell), Mitsubishi, Omron, Beckhoff و برندهای اقتصادی‌تر آسیایی هستند. انتخاب باید براساس نیاز پروژه، دسترسی به پشتیبانی و قراردادهای خدمات پس از فروش صورت گیرد.

  1. نکات نهایی برای خرید از فروشگاه مبین‌نیرو

اگر به دنبال PLC برای پروژهٔ جدید یا جایگزینی هستید، پیش از خرید موارد زیر را آماده داشته باشید:

لیست کامل ورودی‌ها و خروجی‌ها و نوع آن‌ها نیازمندی‌های ارتباطی (Ethernet, Modbus, ProfiNet) محیط نصب (دمای کاری، رطوبت، گردوغبار) نیاز به ماژول‌های خاص مانند ماژول آنالوگ دقیق یا ماژول ایمن (Safety)

برای مشاهدهٔ محصولات PLC و دریافت مشاورهٔ فنی، می‌توانید به صفحهٔ محصولات PLC در وب‌سایت ما مراجعه کنید: مبین‌نیرو — PLC

سوالات متداول

چطور PLC مناسب را برای خط تولید کوچک انتخاب کنم؟ به تعداد I/O و توان پردازشی نیاز دارید؛ برای خطوط کوچک معمولاً PLCهای کامپکت کافی‌اند.

آیا می‌توان PLCهای مختلف را با هم شبکه کرد؟ بله، با استفاده از پروتکل‌های مشترک یا درگاه‌های تبدیل پروتکل (gateway).

برای دریافت کلید مینیاتوری اسپکتر پیش‌فاکتور و مشاورهٔ تطبیق PLC با نیاز پروژه‌تان، تیم فروش مبین‌نیرو آمادهٔ همکاری است.

برای ارتباط با شرکت مبین نیرو و دریافت مشاوره تخصصی در زمینه تجهیزات برق صنعتی، لطفاً از اطلاعات زیر استفاده کنید.

  • نام شرکت: مبین نیرو
  • آدرس دفتر مرکزی: تهران، خیابان آزادی، پلاک ۱۲۳، ساختمان مبین نیرو
  • شماره تلفن ثابت: +98 21 1234 5678
  • شماره همراه: +98 912 123 4567
  • ایمیل: [email protected]
  • وبسایت: https://mobinniroo.com/
  • شبکه‌های اجتماعی: اینستاگرام |

این اطلاعات برای بهینه‌سازی سئو محلی و ثبت در نقشه‌ها و دایرکتوری‌های آنلاین کاملاً به‌روز و معتبر است.

Edit

Pub: 13 Dec 2025 06:33 UTC

Views: 1